Piława Górna

W Piławie Górnej braterska kolonia powstała ponad 275 lat temu, w 1743 roku.  Założycielem osady Gnadenfrei był dobroczyńca Seidlitz, który już wcześniej z powodu pomocy morawskim uchodźcom spędził rok w więzieniu w Jaworze. Zbór Braci został uroczyście otwarty 13 stycznia 1743 roku,. Stać się jego częścią nie byłojednak wcale łatwe. Dla przyjęcia obowiązywały surowe warunki. W tym samym roku ruszyła budowa kolonii, w cztery lata liczba członków powiększyła się na 1254. Ernest Julius von Seidlitz ze swojego majątku znacząco wspierał powstawanie domów braci i sióstr. Tę zaczęły szybko rosnąć w bliskiej odległości od jego Pałacu i tworzą dziś centrum miasta. Został tu również pochowany na braterskim cmentarzu, utworzonym według herrnhuckiego wzoru.

Piława Górna była potem wielkim błogosławieństwem dla odnowionej pracy Jednoty braterskiej w ziemi ojców, 150 lat później. Dzięki biskupowi Teobaldu Wunderlingowi, który w Piławie mieszkał pod koniec 19 wieku, byli stąd do Czech wschodnich wysyłani braterscy misjonarze (Hartwig, Reichl, Motl, i inni), którzy udzielali się w wysłuchaniu modlitwy Komeńskiego, aby Jednota braterska kiedyś mogła wrócić do swojej ojczyzny. Zbór Gnadenfrei ładnie prosperował aż do początku drugiej wojny światowej i wcale się nie udzielał w nacyzmie. Członkowie zboru następnie w 1945 roku uciekali przed Armią Czerwoną i w podzielonych Niemczech utracili swoją ciągłość.